Kabızlık ve Bütirik Asit İlişkisi: Dışkıdaki Sessiz Göstergeler
Günlük hayatta çoğu zaman önemsenmeyen kabızlık, aslında sindirim sistemi sağlığının bozulduğuna dair önemli bir sinyaldir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, kabızlıkla ilişkili mikrobiyal dengesizliklerin ve kısa zincirli yağ asitlerinin (SCFA) bu tabloya nasıl eşlik ettiği detaylı şekilde araştırılmaktadır.
Bu bağlamda, 2020 yılında yayımlanan bir klinik çalışma, yaşlı bireylerde kabızlık ile dışkıdaki bütirik asit düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir.
Çalışma bulgularına geçmeden önce, kabızlık tanımında hem fikir olalım isteriz:
Kabızlık Nedir?
Kabızlık (konstipasyon), dışkılamanın zorlaşması ya da seyrekleşmesi durumudur. Tıbbi olarak bir bireyde kabızlıktan söz edebilmek için genellikle şu belirtilerden en az ikisinin olması beklenir:
• Haftada üçten az dışkılama
• Zorlanarak ve ıkınarak dışkılama
• Kuru, sert ya da topaklı dışkı
• Dışkılama sonrası tam boşalamama hissi
• Manuel müdahale (parmakla destek veya lavman ihtiyacı)
Kabızlık, yaşam tarzı, beslenme şekli, ilaç kullanımı, stres düzeyi ve bağırsak hareketliliği gibi birçok faktörden etkilenebilir. Özellikle bağırsak mikrobiyotası ve kısa zincirli yağ asitleri (SCFA’lar) bu süreçte önemli rol oynar.
Çalışmadan Bulgular
- Çalışma, yaş ortalaması yüksek bireylerden oluşan bir grupta yapılmıştır.
- Dışkı örnekleri üzerinden yapılan analizlerde, kabızlığı olan bireylerde bütirat düzeylerinin anlamlı şekilde düşük olduğu tespit edilmiştir.
- Sadece bütirik asit değil, tüm kısa zincirli yağ asitleri (özellikle asetat ve propiyonat) düzeyleri de kabız olmayan bireylere göre düşük bulunmuştur.
Neden Önemli?
Bütirik asit:
- Epitel hücrelerinin enerji kaynağıdır,
- Barsak hareketlerini destekler,
- Enflamasyonu dengeleyici etkiler sunar.
Dolayısıyla, düşük bütirat üretimi sadece kabızlık semptomlarını artırmakla kalmaz, aynı zamanda bağırsak bütünlüğü ve bağışıklık sisteminde de sorunlara neden olabilir.
Kaynak
Yusra F., Sari M.D., Setiar M.D., Mariah N., Mubina M.
"Low Butyric Acid is Associated With Constipation in Geriatrics."
Systematic Reviews in Pharmacy, Vol 11, Issue 8, Aug-Sep 2020.
DOI: https://doi.org/10.31838/srp.2020.8.86